काठमाडौं । आज सन् २०२५ को पहिलो दिन अर्थात जनवरी १ । आजदेखि जन्मिएको पुस्ताले नयाँ नाम पाउने छन् । किनकी आजबाट नयाँ जनसांख्यिक समूह ‘जनरेशन बिटा’को सुरुवात भएको छ ।

सन् २०२५ देखि २०३९ को अन्तिमसम्म जन्मेका बच्चाहरुलाई जनरेशन बिटा भनिन्छ र २०३५ सम्म यो समूह संसारको कुल जनसंख्याको १६% बन्ने अनुमान गरिएको छ ।

सामाजिक अनुसन्धानकर्ता मार्क म्याकक्रिन्डलले विभिन्न पुस्ताको नामकरण गरेका छन् । यो समूहका सदस्यहरुले २२औं शताब्दीको सुरुवात पनि देख्ने सम्भावना रहेको उनको भनाइ छ । यो नयाँ पीढी जनरेशन अल्फापछि आएको छ र मानवता को सातौं समकालिक पीढीको रुपमा चिनिन्छ ।

तसर्थ, जनरेशन बिटालाई अत्याधुनिक प्रविधिहरु, कृत्रिम बुद्धिमत्ता र स्मार्ट उपकरणहरुसँग सम्बन्धित एउटा नयाँ संसारमा वृद्धिको अनुभव हुनेछ ।

जनरेशन बिटा के हो ?

जनरेशन बिटाको सदस्यहरु जनरेशन अल्फापछि आउनेछन् । अल्फा भन्नाले सन् २०१० देखि २०२४ को बीचमा जन्मिएकाहरु हुन् । जनरेशन अल्फाभन्दा पहिले जनरेशन जेड (१९९६–२०१०) र मिलेनियल्स (१९८१–१९९६) थिए । पुस्ताको नामकरण परम्परा, जुन जनरेशन अल्फाबाट सुरु भएको छ, नयाँ पुस्ताको युगको सुरूवातको संकेतको रूपमा ग्रीक वर्णमाला प्रयोग गरेर गरिएको छ।

जनरेशन बिटालाई ‘बिटा बेबीज’ भन्ने उपनाम दिइएको छ, र यो पुस्ता यस्तो संसारमा हुर्कनेछ जुन प्रविधिको रुपमा परिभाषित गरिएको हुनेछ।

यस पीढीको सबैभन्दा ठूलो विशेषता भनेको यसका सदस्यहरुले एक पूर्णरूपमा प्रविधिमूलक र कृत्रिम बुद्धिमत्तासँग एकीकृत संसारमा हुर्कनेछन् ।

जबकि जनरेशन जेडले एनालगबाट डिजिटलमा रूपान्तरण देख्यो । जनरेशन बिटा यी प्रविधिहरूसँग जन्मजात रुपमा परिचित रहनेछन् र ती प्रविधिहरुमा अत्यधिक दक्षता हासिल गर्नेछन्।

प्रविधि यसको युगलाई परिभाषित गर्ने अपेक्षासँगै, जनरेशन बिटाले जटिल सामाजिक चुनौतीहरूको सामना भने गर्नु पर्ने छ । जलवायु परिवर्तन, तीव्र शहरीकरण र जनसंख्याको संरचनागत परिवर्तनजस्ता मुद्दाहरू यस पुस्तालाई अनुकूलन, सहकार्य र नवाचारमा प्राथमिकता दिन प्रेरित गर्नेछन्।

जनरेशन जेड र जनरेशन अल्फाका सदस्यहरुले पर्यावरणीय सचेतना बढाएको भए तापनि, जनरेशन बिटालाई दिगोपनको अवधारणालाई वास्तविक अभ्यासमा परिणत गर्ने काममा जुट्ने दायित्व हुने छ ।

मार्क म्याकक्रिन्डलले भने, ‘यस पुस्ताका आवश्यकताहरू, मूल्यहरू र प्राथमिकताहरू बुझ्न महत्त्वपूर्ण हुनेछ, ताकि हामी यसलाई आगामी समाजको भविष्यलाई कस्तो ढंगले आकार दिनेछन् भन्ने कुरा बुझ्न सक्छौं।’

जनरेशन बीटाको भविष्य कस्तो हुनेछ, भन्ने बारेमा भविष्यवाणी गर्न गाह्रो छ, जसकारण धेरै चाँडो प्रविधि र समाजमा परिवर्तन भइरहेको छ । मेलबर्न विश्वविद्यालयका समाजशास्त्रका प्राध्यापक ड्यान वुडम्यान भन्छन्, ‘अहिलेको शून्य भरोसा र अस्वीकृति संस्थाहरुका विरुद्ध भनेको यसको प्रभाव समयसँगै मात्र स्पष्ट हुनेछ।’

तर, उनी यस कुरामा पनि सचेत गराउँछन् कि जनरेशन बीटाका बारेमा भविष्यवाणी गर्नु जोखिमपूर्ण हो । ‘जब हामी जनरेशन X, बूमर, वा जनरेशन बीटा जस्ता शब्दहरु प्रयोग गर्छौं, यी श्रेणीहरू पछि आएर मात्र परिभाषित हुन्छन्,’ उनी थप्छन्।